Vergi yükünü taşıyan ana kesim ücretliler

Prof. Dr. Yavaşlar: Asgaride vergi yükü dikkate alınmalı

Prof. Dr. Funda Başaran Yavaşlar, asgari ücretin belirlenirken geçim şartları ile yoksulluk sınırının dikkate alınması Anayasal bir zorunluluk olduğuna vurgu yaparak, "Bunun için ise, sadece asgari ücret miktarına odaklanmak yeterli değildir. Asgari ücretli üzerindeki ağır vergi yükünün de dikkate alınması gerekir. Aksi halde, bir el ile verilen diğer el ile alınmış olunur” diye konuştu. Vergi Hukuku Profesörü Kültür Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Funda Başaran Yavaşlar, Türkiye’de vergi yükünü taşıyan ana kesimin ücretliler olduğuna dikkat çekti. 2022 yılında yapılan düzenlemeye rağmen, asgari ücretlinin yoksulluk sınırının altında yaşadığını belirten Prof. Dr. Yavaşlar, asgari ücretli üzerindeki dolaylı vergi yükünü azaltmak için önerilerini sıraladı. GELİR VERGİSİ ÜZERİNDE YAPILMASI GEREKEN DÜZENLEME ÖNERİLERİ Mevcut sistemde, asgari ücret miktarından Gelir Vergisi Kanunu'ndaki istisnayı aşan tutarda yemek bedeli, fazla mesai ya da ek iş gibi nedenler dahil- 1 TL daha fazla gelir elde eden ücretli, asgari ücret dahil edilerek saptanacak gelir diliminin tabi olduğu oran üzerinden vergilendirildiğine vurgu yapan Prof. Dr. Yavaşlar, "Mevcut sistemde vergi dışı asgari ücretin kapsamı son derece dar tutulmuştur. GVK’dan istisna tutarın üzerindeki yemek bedeli, ulaşım bedeli gibi işveren tarafından sağlanan olağan menfaatler ile gelir vergisinden istisna edilmemiş kimi sosyal yardım ödemeleri de kapsama dahil edilip, gelir vergisi dışında tutulmalıdırlar. Yine mevcut sistemde, sadece işçi SGK primi ve işsizlik sigorta primi vergi dışı gayri safi ücretten indirilebilmekte; vergi dışı asgari ücreti aşan ücret tutarından (örneğin fazla mesai ücretinden) gelir vergisi alınmasına rağmen, asgari ücretlinin çocuklarının ve çalışmayan eşinin zorunlu yaşam giderleri dikkate alınmamaktadır.4 Çocuklar ve çalışmayan eşle ilgili zorunlu yaşam giderlerinin dikkate alınmasını sağlayan bir düzenleme getirilmelidir. Yukarı da işaret edildiği üzere, mevcut koşullar altında, asgari ücretlinin fazla mesaiye kalması ya da birden fazla işte çalışması neredeyse bir zorunluluktur" diye konuştu. Artan oranlı tarifedeki gelir dilimlerinin gerçek enflasyon oranında yükseltilmesini de öneren Yavaşlar, "Mevcut sistemde üçüncü basamaktan itibaren yüksek ücret geliri sahiplerine tanınan daha az vergi ödeme imkânı, düşük  ücretlilere de tanınmalıdır" dedi. Harcama vergileri üzerinde yapılması gereken düzenleme önerilerine de dikkati çeken Yavaşlar, "Zorunlu yaşam gideri konusu tüm mal ve hizmetler üzerindeki KDV oranı yüzde 1’e indirilmelidir. Zorunlu yaşam gideri konusu mal ve hizmetler üzerindeki özel tüketim vergisi de kaldırılmalı ya da azaltılmalıdır" vurgusu yaptı.